słownik

Przystosowanie utworu (literackiego, filmowego, teatralnego lub muzycznego) do innego środka wyrazu. Na przykład adaptacja utworu literackiego na potrzeby filmu lub wystawienia na scenie. Adaptacja jest formą opracowania utworu. Jeśli twórca adaptacji uzyska zgodę autora utworu oryginalnego, może uzyskiwać tantiemy za swoją pracę.

Rozpisanie utworu muzycznego na inne niż przewidziane w oryginale instrumenty, zmiana tempa utworu, rytmu lub harmonizacji. Aranżacja nie jest opracowaniem utworu. Autor aranżacji nie musi ubiegać się o zgodę autora oryginału. Nie przysługują mu tantiemy.

Artyści, którzy wykonują utwory swoje lub innych twórców. Aktor, recytator, dyrygent, muzyk instrumentalista, wokalista, tancerz, mim albo inna osoba, która artystycznie wykonuje utwory. Wynikiem działalności artysty wykonawcy jest tak zwane artystyczne wykonanie.

‍

Prawa autorskie, na których zarabiasz. Odnoszą się do ekonomicznych interesów twórcy. Są to:

1. Prawo do korzystania z utworu i rozporządzania nim na wszystkich polach eksploatacji;

2. Prawo do wynagrodzenia za każde wykorzystanie utworu przez innych. Autorskie prawa majątkowe wygasają po 70 latach od śmierci autora.

Odnoszą się do niemajątkowych interesów twórcy. Są bezpośrednio związane z nim jako osobą. Twórca nie może się ich zrzec ani nie można go ich pozbawić. Prawa osobiste nie wygasają. Są wieczne. Zapewniają twórcy:
1. Autorstwo utworu;
2. Oznaczenie utworu swoim nazwiskiem lub pseudonimem;
3. Prawo do decydowania o pierwszym udostępnieniu utworu;
4. Prawo do integralności utworu oraz nadzór nad sposobem korzystania z niego przez innych.

‍

Nieetyczny wykup pełni praw autorskich przez podmioty korzystające z pracy twórców. Zrzeczenie się przychodów z eksploatacji za jednorazową przymusową opłatą. Buy-out prowadzi do braku tantiem dla twórców i twórczyń oraz ich spadkobierców.

Nowe wykonanie lub modyfikacja już istniejącego utworu. Cover nie jest opisany w ustawie o prawie autorskim i prawach pokrewnych. Cover może być interpretacją lub opracowaniem utworu. Jest to określenie przyjęte przez branżę do opisania różnych przypadków: od zaśpiewania utworu przez innego artystę wykonawcę, przez tłumaczenie oryginalnego tekstu, aż po całkowitą zmianę kompozycji.

Przytoczenie, w utworze stanowiącym samoistną całość, urywków rozpowszechnionych utworów muzycznych, słowno-muzycznych, słownych, plastycznych, utworów fotograficznych lub drobnych utworów w całości. Cytat jest określony prawem cytatu, który opisany jest w art. 29 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych.

Twórca lub wydawca muzyczny spełniający wymagania określone w procedurze nabywania członkostwa i przyjęty decyzją Zarządu Stowarzyszenia Autorów ZAiKS w poczet członków Stowarzyszenia.

‍

Twórczość / zbiór utworów, do których autorskie prawa majątkowe wygasły, lub które nigdy nie były objęte ochroną prawa autorskiego.

Polega na ochronie praw majątkowych twórców. W ramach tej działalności ZAiKS:
1. Ustala, jak są wykorzystywane utwory chronione twórców;
2. Zawiera umowy licencyjne z użytkownikami utworów;
3. Pobiera wynagrodzenia dla twórców za wykorzystywanie ich dzieł. To jedno z podstawowych zadań organizacji zbiorowego zarządzania (OZZ).
Wykorzystując obowiązujące prawo i wypracowane procedury, nasi pracownicy robią to szybciej i taniej niż twórca.

‍

Pierwsze utrwalenie warstwy dźwiękowej wykonania utworu albo innych zjawisk akustycznych

Ustawowo zagwarantowane wynagrodzenie autorskie (tantiemy). Autor otrzymuje je za korzystanie z jego utworu. Słowem „honorarium” określa się często wynagrodzenie za stworzenie utworu na podstawie umowy o dzieło. To coś innego niż tantiemy i honorarium autorskie.

Przystosowanie utworu muzycznego do wykonania przez inny zespół wykonawczy. Przeniesienie takie nie narusza istoty utworu – formy, melodii, rytmu i harmonii. Instrumentacja nie jest opracowaniem utworu.

Zmiany dynamiki, artykulacji albo frazowania wprowadzane podczas artystycznego wykonania czyjegoś utworu. Zmiany techniczne, które nie wpływają na indywidualny charakter utworu.

Umowa licencyjna lub inaczej umowa o korzystanie z utworu, nazywana potocznie licencją, to upoważnienie do korzystania z praw w danym czasie, na pewnym terytorium i na konkretnych polach eksploatacji.

Końcowy etap procesu produkcji muzycznej, mający na celu uzyskanie jak najlepszego brzmienia finalnego.

Bezprawne wykorzystanie utworu twórcy. Skutkuje odpowiedzialnością cywilną lub karną. Działaniem takim mogą być na przykład:

1. - korzystanie z utworu bez licencji;
2. - przypisanie sobie autorstwa cudzego utworu;
3. - zmiana treści lub formy utworu bez zgody autora.

‍

Modyfikacja kompozycji lub tekstu w sposób twórczy i indywidualny, która prowadzi do istotnych zmian w oryginalnym utworze i skutkuje stworzeniem utworu zależnego.

OZZ to skrótowe określenie organizacji zbiorowego zarządzania prawami autorskimi lub prawami pokrewnymi. Są to stowarzyszenia zrzeszające twórców, artystów wykonawców, producentów lub organizacje radiowe i telewizyjne, których statutowym zadaniem jest zbiorowe zarządzanie i ochrona powierzonych im praw autorskich lub praw pokrewnych. ZAiKS jest organizacją zbiorowego zarządzania prawami autorskimi.

Przywłaszczenie sobie cudzego autorstwa lub jego części.

Prawa przysługujące osobom lub firmom, które brały udział w wykonywaniu utworu lub nagrywaniu tego wykonania.

Ogół praw przysługujących twórcy utworu, w tym prawo twórcy do decydowania o sposobie korzystania z utworu i czerpania z niego korzyści.

Prawo określające szczególne przypadki wykorzystania cudzej twórczości we własnych utworach, bez konieczności uzyskania zgody twórcy oryginału.

Prawo zależne to prawo twórcy do decydowania, czy opracowanie jego utworu może ujrzeć światło dziennie, czy może być opublikowane i eksploatowane, przynosząc korzyści autorowi opracowania.

Odtworzenie utworu na nośniku dźwięku lub obrazu w miejscu ogólnodostępnym albo w radiu lub telewizji. Takim odtworzeniem może być wykorzystanie utworu na pokazie mody, podczas dyskoteki, na lodowisku czy w sklepie. Potrzebna jest do tego zgoda twórcy lub organizacji, która go reprezentuje i zapłata wynagrodzenia autorskiego.

Wykonanie utworu na żywo w miejscu ogólnodostępnym, na przykład przez zespół muzyczny na występie estradowym lub koncercie.

Partner biznesowy twórcy, który nabywa od niego autorskie prawa majątkowe do utworów i nimi zarządza. Pośredniczy na liniach: twórca-klient oraz twórca-OZZ.

‍

Rozpowszechnianie utworu do powszechnego odbioru przez inny podmiot niż pierwotnie nadający.

Połączenie muzyki z materiałem filmowym, grą komputerową, spotem reklamowym albo innego rodzaju obrazami ruchomymi.

Wynagrodzenie twórcy za wykorzystanie jego utworu.

Autor lub autorka. Osoba fizyczna, która stworzyła utwór.

Każdy przejaw działalności twórczej człowieka o indywidualnym charakterze, ustalony w jakiejkolwiek postaci, bez względu na swoją wartość, przeznaczenie i sposób wyrażenia.

Utwór składający się z dwóch lub więcej odrębnych utworów, które autorzy połączyli w celu stworzenia całości. Kluczowe jest to, że twórcy nie współpracowali podczas ich powstania – przygotowali je osobno, niezależnie od siebie, ale postanowili rozpowszechniać je jako całość.

Utwór, który powstał w wyniku współpracy dwóch lub więcej twórców pracujących świadomie i w porozumieniu przy tworzeniu jednego dzieła.

Utwór zależny powstaje w wyniku opracowania czyjegoś utworu, zwłaszcza poprzez jego tłumaczenie, przeróbkę lub adaptację.

Prawo twórcy do otrzymania zapłaty za korzystanie z jego utworów osobno na każdym polu eksploatacji.