Bycie muzykiem to nie tylko pasja, ale także ciągła walka o zachowanie równowagi między życiem zawodowym a prywatnym. Nieregularne godziny pracy, presja twórcza, podróże i niestabilność finansowa mogą prowadzić do wypalenia. Jak więc zadbać o work-life balance w branży muzycznej, by czerpać radość z tworzenia i jednocześnie nie zaniedbać swojego zdrowia i relacji z bliskimi? Oto kilka praktycznych wskazówek, które mogą pomóc artystom odnaleźć harmonię w codziennym życiu.
Bycie profesjonalnym muzykiem wymaga nie tylko talentu, ale także ogromnego poświęcenia i ciężkiej pracy. Ciągłego balansowania pomiędzy nagraniami, próbami, wyjazdami na koncerty i niestabilnymi zarobkami. A jeśli do tego dochodzą obowiązki rodzinne, życie osobiste czy inna, dodatkowa praca? Zawód muzyka wymaga nieustannej kreatywności, aktywności przez wiele godzin, często także wieczorami, w weekendy i święta. Dodatkowo przymus nieustannej obecności online sprawia, że trudno oddzielić świat zawodowy od prywatnego.
W przypadku zarówno niezależnych, jak i bardzo popularnych artystów, presja i brak jasnych granic mogą prowadzić do wypalenia. W każdym zawodzie jest ono zmorą, ale w przypadku twórców prowadzi do blokady kreatywności, czyli tego, co daje artyście energię i pozwala zarabiać pieniądze. Dlatego dbanie o zachowanie równowagi między życiem zawodowym a prywatnym nie jest luksusem, ale koniecznością.
Z czego składa się życie muzyka?
W branży muzycznej nie ma dwóch takich samych dni. Jeden spędzamy na ćwiczeniu w domu, a już kolejnego występujemy przed tysiącami ludzi. Ciągłe trasy koncertowe, nowe znajomości i nieprzewidywalność każdego występu to codzienność artysty. Choć ta rzeczywistość może być ekscytująca i inspirująca, niesie też za sobą stres. Do tego dochodzi niestabilność finansowa i oczekiwanie, by zawsze być w najlepszej formie fizycznej i emocjonalnej, z idealnym uśmiechem w mediach społecznościowych. Branża muzyczna, co nie jest tajemnicą, słabo radzi sobie z kryzysami psychicznymi, napięciem i presją. Od lat powstają na ten temat legendy i klisze dotyczące artystów. Niestety, część z nich podświadomie powielają kolejne pokolenia twórców.
- Jakie są zatem realia pracy muzyka?
- Nieregularne godziny pracy i częste podróże: Artyści pracują w nietypowych godzinach – przygotowują koncerty w nocy, nagrywają płyty w weekendy i spędzają tygodnie w trasie. Częste podróże utrudniają utrzymywanie stałych relacji z rodziną i przyjaciółmi.
- Kreatywność vs. zarządzanie obowiązkami: Wielu muzyków zmaga się z wyzwaniem, jak sprawnie balansować między procesem twórczym a logistyką, organizowaniem tras koncertowych, negocjowaniem kontraktów i dbaniem o wizerunek. To niezwykle obciążające i często oznacza godziny pracy porównywalne do dwóch lub więcej etatów.
- Wysoka konkurencja: Konkurencja w branży muzycznej jest ogromna, co zmusza artystów do nieustannej pracy zarówno nad swoją twórczością, jak i swoim wizerunkiem. Presja utrzymywania „wysokiej formy” prowadzi do braku odpoczynku.
- Niska stabilność finansowa na początku kariery: Wiele osób, zwłaszcza na początku kariery, choć nie tylko, zmaga się z brakiem finansowej stabilności, co może wymuszać dodatkowe prace i generować ogromny stres.
- Presja mediów i wizerunku publicznego: W erze mediów społecznościowych oczekuje się od artystów, żeby zawsze byli dostępni, opowiadali o swoim życiu prywatnym publicznie i żeby zawsze byli w idealnej formie, co generuje presję i wpływa na brak poczucia prywatności i jasnego rozumienia, czym jest czas wolny.
Jak zatem zacząć dbać o równowagę?
⌛Nie ma jednej idealnej rutyny
To oczywiście kuszące, żeby rozpisać sobie stałe godzinny posiłków i chodzenia spać każdego dnia, ale rzeczywistość jest taka, że będzie nam bardzo trudno to utrzymać. Najważniejsze to wiedzieć, co jest nienegocjowalne i nie obwiniać się, jeśli nie uda nam się utrzymać planu. Być może był zbyt rygorystyczny i wymaga weryfikacji?
🖖Komunikacja się z bliskimi
Balans między życiem prywatnym a zawodowym wymaga komunikacji z najbliższymi. Nawet jeśli nie zawsze rozumieją oni wszystkie aspekty naszej pracy to otwarte komunikowanie się daje im na to szansę. Dostają też od nas sygnał, że ich nie porzucamy. Często mogą być dla nas ogromnym wsparciem.
🛑Granice między pracą a życiem osobistym.
Muzyka jest naszą pasją i jesteśmy w stanie wiele dla niej poświęcić. Ważne jest jednak, byśmy umieli oddzielić czas pracy od czasu odpoczynku. Być może potrzebujemy jasno wydzielonej przestrzeni na pracę? Ustalenia, że nie sprawdzamy maili po 18:00? Zablokowania części aplikacji na telefonie w określonych godzinach? Każdy ma granice gdzie indziej, ale to bardzo ważne, żeby zapytać siebie: gdzie są moje? Możemy też o naszych decyzjach poinformować współpracowników, fanów i rodzinę. Taka transparentność pomoże w zachowaniu równowagi.
🗒️Struktura i plan dnia
Jaki plan dnia pomoże nam skutecznie zarządzać czasem? Czy potrzebujemy stałej, określonej pory na pracę? Na spacer? Na wspólne posiłki z rodziną i przyjaciółmi? Medytację? Każdy ma inne potrzeby, a plany są po to, żeby je dostosowywać. Ustalenie początkowej struktury daje jednak dobry punkt wyjścia. Nick Cave i Rick Rubin to bardzo inspirujące przykłady.
🙏Budowanie sieci wsparcia
Szukanie wsparcia wśród innych artystów, którzy mierzą się z podobną rzeczywistością i rozumieją nasze wyzwania, to dobry sposób, żeby poczuć się widzianym, słyszanym i żeby zrozumieć, że nie jesteśmy ze swoim problemem sami. Według angielskiego przysłowia problem, którym się z kimś dzielimy, to już tylko połowa problemu. Możliwość wtajemniczenia innych artystów w swoją codzienność, zapytanie o radę, a czasem po prostu wygadania się to supermoc.
💡Mentor
Zaufana osoba z bogatą praktyką w branży muzycznej to prawdziwy skarb. Może doradzić w kwestiach zawodowych, ale również podzielić się codziennymi doświadczeniami. Czasem, obserwując taką osobę zobaczymy rutyny i schematy, których wolelibyśmy w życiu zawodowym unikać. To również jest ważna informacja. Szukajmy osób, które szanujemy i które mają doświadczenie, z którego możemy czerpać.
📌Team wokół artysty
Zaufane osoby, które podzielają nasze wartości mogą mieć ogromny wpływ na nasze samopoczucie i efektywność pracy. Nie każdy współpracownik musi być idealny, ale warto, aby nasz zespół rozumiał, że nasze przerwy, ćwiczenia oddechowe czy odmowy wyjścia na afterparty to nie jest chwilowa fanaberia.
🛏️Sen to priorytet
Sen to fundament dobrego zdrowia fizycznego i psychicznego. To nie tylko czas na regenerację, ale również kluczowy element wspierający naszą kreatywność.
📒Prowadzenie dziennika
Nie chodzi o pamiętniczki, do których, jak w podstawówce, znajomi będą nam wpisywać rymowank. Codzienne notowanie myśli, celów i odczuć pomoże śledzić postępy i lepiej rozumieć swoje potrzeby. To także nieoceniony sposób na redukcję stresu i zachowanie motywacji.
🧘Inne praktyki relaksacyjne
Regularne ćwiczenia fizyczne (np. joga, jogging), hobby niezwiązane z muzyką, spędzanie czasu z bliskimi czy robienie przerw od mediów społecznościowych to ważne elementy dbania o siebie.
🚫Mówienie “nie”
Ostatni, ale bardzo ważny punkt. Nauczmy się odmawiać. Nie każdy projekt wymaga naszej obecności. Oczywiście, że jest to branża przysług i barterów, ale dzielmy się swoim czasem i talentem tylko wtedy, kiedy naprawdę mamy na to przestrzeń.
Ćwiczenie: Jak zwiększyć równowagę w życiu?
- Oceń swój poziom satysfakcji w skali od 1 do 10 w takich dziedzinach jak: Kariera, Rodzina, Miłość, Zabawa i relaks, Zdrowie, Pieniądze, Środowisko fizyczne, Rozwój osobisty (nie muszą być wszystkie, wybierz najważniejsze dla siebie).
- Wybierz 1-2 kategorie, w których chcesz poczuć się lepiej.
- Wyobraź sobie, jak wygląda życie, gdy osiągniesz 10 punktów w danej kategorii. Pomyśl o szczegółach, nie cenzuruj się.
- Opisz lub narysuj to, co zobaczyłeś.
- Zastanów się, jakie drobne kroki możesz wykonać, żeby zbliżyć się do swojej wizji i zapisz je.
- Zrób pierwszy krok.
Pamiętaj: Branża muzyczna to bardzo ciekawa przestrzeń do pracy, ale utrzymywanie w niej równowagi między życiem zawodowym a osobistym wymaga świadomej pracy, mądrego podejmowania decyzji i odmawiania niektórych propozycji. Wielką wagę odgrywa wspierające środowisko, mentorzy, ale też umiejętność dbania o swoje zdrowie, zarówno fizyczne, jak i psychiczne, i stawiania jasnych granic. Podporą mogą być też dla nas nasi bliscy.
Podsumowanie