W Polsce publisherów utożsamia się z wytwórniami muzycznymi, a to błąd. Firmy publishingowe mają inny zakres działań niż wytwórnie. Na czym polega różnica? Poniżej odpowiadamy na podstawowe pytania.
#1 Czym jest publishing?
Firma publishingowa, nazywana inaczej wydawcą muzycznym, jest przede wszystkim partnerem twórcy. Ma za zadanie dbać o jego interesy i maksymalizować jego przychody z tantiem i zleceń.
W tym celu pośredniczy między twórcą a ZAiKS-em - wypełnia w jego imieniu wszystkie formalności związane z podjęciem współpracy z ZAiKSem, zgłaszaniem utworów do ZAiKsu, oraz dba o maksymalizowanie przychodów dla twórcy. A także usprawnia relacje biznesowe między twórcami a firmami zainteresowanymi korzystaniem z utworów w reklamie lub filmie.
W celu wykonywania tych zadań nabywa autorskie prawa majątkowe do utworów oraz w zależności od ustaleń uzyskuje odpowiednie upoważnienia do udzielania zgód na synchronizację czy modyfikację.
#2 Dlaczego publisher to nie to samo, co wytwórnia muzyczna?
W języku polskim słowo publisher tłumaczy się jako wydawca. To określenie często jest kojarzone ze słowem wytwórnia (record label). Należy jednak pamiętać, że istota działania publishera i wytwórni jest różna.
- Wytwórnia muzyczna zajmuje się:
- produkcją nagrań muzycznych,
- dystrybucją nagrań za pośrednictwem fizycznych i/lub cyfrowych nośników,
- promocją pojedynczych singli lub albumów,
- nabywaniem praw do artystycznych wykonań,
- nabywaniem licencji do kompozycji i tekstu od ozz-tów, żeby móc powielać utwory.
- Do zadań firmy publishingowej należy:
- zarządzanie prawami autorskimi do utworów twórcy, z którym mają podpisaną umowę.
Firma publishingowa nie zajmuje się czynnościami związanymi z powstawaniem, dystrybucją i promocją nagrań.
Zdarza się, że wytwórnia muzyczna rozszerza swoją działalność o publishing. Wtedy po podpisaniu odpowiednich umów zarządza również prawami autorskimi twórców. Twórca, który jest jednocześnie autorem kompozycji i tekstów oraz artystą wykonawcą, może podjąć z taką wytwórnią współpracę w pełnym zakresie swojej działalności artystycznej.
#3 Co firmy publishingowe oferują twórcom?
Publishing dba o interesy twórcy i rozwój jego działalności artystycznej. Ta opieka obejmuje następujące obszary:
📄 Formalności z ozz-ami
Publisher zgłasza utwory w imieniu twórcy i dba o prawidłowe rozliczanie tantiem.
W Polsce formalności, które musi dopełnić autor w związku z podjęciem współpracy z ZAiKS-em, nie są skomplikowane. ZAiKS sukcesywnie wprowadza kolejne ułatwienia przy podpisaniu umowy, prowadzeniu profilu twórcy na zaiks.online czy zgłoszeniu nowych utworów. [Link do instrukcji]
🤝 Zlecenia
Firmy publishingowe pozyskują dla twórców zlecenia związane np. z komponowaniem utworów do reklam, programów telewizyjnych lub filmów.
📹 Synchronizacja
Firma publishingowa pośredniczy pomiędzy twórcą a klientem przy pozyskiwaniu praw do synchronizacji czy korzystaniu z praw zależnych.
🎶 Wspieranie twórczości
Twórca nieraz może liczyć na różnego rodzaju wsparcie na przykład w postaci możliwości korzystania ze specjalnie przychotowanej przestrzeni do pracy twórczej. Firmy publishingowe organizują songwriting sessions, ułatwiają współpracę z innymi twórcami.
Publisher nie tylko pośredniczy między twórcami a klientami i ozz-ami, lecz także dba o ich interesy, rozwój kariery oraz rozpoznawalność.
#4 Na jakich zasadach artysta współpracuje z publisherem?
Twórcy, którzy podpisali umowę z firmami publishingowymi, przekazują swoje autorskie prawa majątkowe, czyli prawo do dysponowania utworem i prawo do wynagrodzenia za wykorzystanie utworu przez innych. W zależności od ustaleń publisher uzyskuje również odpowiednie upoważnienia do udzielania w imieniu twórcy zgód na synchronizację czy modyfikację utworów. Jednocześnie zgadzają się na to, żeby publisher ich reprezentował w zamian za udział w tantiemach i udział w wynegocjowanym wynagrodzeniu za prawo do synchronizacji.
#5 Co firmy publishingowe oferują innym podmiotom?
Istnienie firm publishingowych ułatwia funkcjonowanie innym podmiotom.
😌 Usprawnia procesy
Osoby zainteresowane komercyjnym wykorzystaniem utworów nie muszą się kontaktować bezpośrednio z autorem. Zamiast zastanawiać się, jak dotrzeć do twórców, żeby uzyskać od nich odpowiednie zgody na użycie muzyki np. w spotach reklamowych, odzywają się do firmy publishingowej. To ona, po uprzednim przeanalizowaniu sytuacji i porozumieniu z twórcą, podejmuje decyzję o ewentualnej współpracy.
🎶 Wykorzystanie gotowych utworów
Poza usprawnieniem procesów uzyskiwania zgód na wykorzystanie utworów, publishing ułatwia producentom filmowym, twórcom gier, agencjom reklamowym i innym potencjalnym klientom zdobycie piosenek do ich projektów.
🎸 Muzyka na zamówienie
Producent filmowy czy agencja reklamowa mogą być zainteresowani pozyskaniem całkowicie nowej kompozycji, stworzonej „na miarę”, odpowiadającej na konkretne zapotrzebowanie. W takiej sytuacji producent może dostarczyć firmie publishingowej tak zwany brief opisujący wytyczne do muzyki. Publisher dysponuje siecią twórców, którzy są gotowi stworzyć utwór zgodnie z potrzebami klienta.
- Firmy publishingowe:
- usprawniają proces uzyskiwania zgód i licencjonowania muzyki do wykorzystania komercyjnego,
- dysponują bazą gotowych utworów, które można wykorzystać w projektach,
- mogą zamówić u twórcy przygotowanie piosenki pod wytyczne klienta.
Podsumowanie
Firma publishingowa:
- to nie wytwórnia muzyczna,
- dba o maksymalizowanie zysków twórców,
- nabywa autorskie prawa majątkowe twórców, żeby nimi zarządzać,
- w zależności od ustaleń z twórcą może zezwalać na korzystanie z jego praw zależnych i autorskich praw osobistych, na potrzeby synchronizacji,
- reprezentuje autorów przed klientami i ozz-ami,
- kontroluje wypłacanie tantiem,
- może wpływać na rozwój kariery twórców,
- jest pośrednikiem, który ułatwia proces uzyskiwania zgód.