Sztuczna inteligencja, niegdyś zarezerwowana dla świata science fiction, teraz jest częścią naszej codzienności i dostępna jest dla wszystkich. W branży muzycznej szczególnie dużo emocji wzbudza generatywna AI, zdolna do kreowania tekstów, obrazów czy muzyki.
Pojawienie się AI w kontekście twórczości rodzi wiele pytań dotyczących prawa autorskiego. Czy algorytmy mogą być uznawane za autorów utworów muzycznych? Czy obowiązujące regulacje prawne odpowiadają na te pytania?
Autor = człowiek
Zgodnie z obowiązującym stanem prawnym, ochroną prawa autorskiego objęty jest „utwór”. Pojęcie to obejmuje każdy przejaw działalności twórczej o indywidualnym charakterze, który został ustalony w jakiejkolwiek postaci. To oznacza, że każda forma twórczości, która jest wyjątkowa i oryginalna, jest chroniona prawem autorskim. Co jednak istotne, chronione są wyłącznie dzieła będące odzwierciedleniem kreatywnej pracy człowieka.
📌 Autorem może być tylko człowiek.
Czym jest utwór? Przeczytaj w artykule: Utwór – co to jest?
Zatem zarówno fotografia, którą zrobiła małpa Naruto – znany od lat przypadek, często nazywany małpim selfie – jak i piosenka, która została wygenerowana przez sztuczną inteligencję, w świetle obecnie obowiązujących regulacji prawnych, nie są uznawane za utwory w rozumieniu prawa autorskiego. To oznacza, że nie podlegają one ochronie, jaką prawo autorskie zapewnia twórcom.
📌 Rezultat wygenerowany przez AI nazywany jest wytworem, a nie utworem.
Kto ma prawa autorskie do wytworu stworzonego przez AI?
W momencie, kiedy ten wpis jest publikowany, wytwory stworzone przez sztuczną inteligencję powinny być uznane za część domeny publicznej. To oznacza, że kompozycje muzyczne, obrazy, teksty i inne formy twórczości, które zostały wygenerowane przez AI, nie są objęte prawami autorskimi i za ich eksploatację nie przysługują tantiemy autorskie.
Należy jednak pamiętać o jednym szczególnym aspekcie związanym z działaniem sztucznej inteligencji.
AI nabywa swoje umiejętności i rozwija swoje zdolności poprzez proces, który jest określany jako uczenie maszynowe. W praktyce oznacza to, że AI uczy się poprzez zapoznawanie się z już istniejącymi dziełami – czy to muzyką, literaturą, sztuką, czy innymi formami twórczości.
W związku z tym, jeśli AI wygeneruje wytwór, który jest identyczny lub bardzo podobny do już istniejącego utworu, powstaje ryzyko naruszenia prawa autorskiego twórcy oryginału.
To jest kwestia, o której należy pamiętać, gdy korzystamy z „twórczości” generowanej przez sztuczną inteligencję.
W przypadku korzystania z narzędzi AI zapoznaj się z ich regulaminami. Powinny wyraźnie określać zasady odpowiedzialności za korzystanie z wygenerowanych materiałów, a co więcej – podobnie jak w przypadku innych platform – powinny jasno informować, jak będą wykorzystywane wszelkie materiały, które dostarczysz do narzędzia.
- Uwaga!
- Wczytaj się, jakiego rodzaju uprawnienia uzyskujesz i na jakie korzystanie ze swoich treści udzielasz zgodę właścicielowi narzędzia lub innym użytkownikom danego rozwiązania AI.
Warto podkreślić, że nie każde wykorzystanie AI w pracy nad muzyką jest jednoznaczne z procesem generowania. Istnieje wiele narzędzi, które spełniają rolę pomocniczą, wspierając artystów w procesie twórczym. AI może stanowić inspirację, pomagać w odkryciu nowych pomysłów, czy usprawniać pracę.
Podsumowanie
- Twory wygenerowane przez sztuczną inteligencję określane są jako „wytwory”, a nie „utwory”.
- Wytwory AI są przeważnie uważane za część domeny publicznej i nie podlegają ochronie praw autorskich.
- Jeśli wytwór AI jest identyczne lub bardzo podobne do istniejącego utworu, istnieje ryzyko naruszenia praw autorskich.
- Podczas korzystania z narzędzi AI ważne jest, aby zapoznać się z warunkami użytkowania i zrozumieć zakres odpowiedzialności oraz uprawnienia związane z wygenerowanymi materiałami.
- AI może być używana jako narzędzie wspierające artystów w procesie twórczym, dostarczając inspiracji, nowych pomysłów i poprawiając efektywność.
